MEZHEP NEDIR

  sozlukte mezhep, giden yol demektir. terim olarak bir dinin bilginleri arasindaki yorum farklarindan meydana gelen gorusleri demektir.
    islam dinindede mezhepler vardir. bunlar arasinda temelde bir ayrilik yoktur. hepside kurani kerimi ve peygamberimizin sunnetini esas almislardir.ancak hakkinda acik ve kesin nass(ayet ve ya hadis) bulunmayan hususlarda bilginler ictihad etmislerdir, gorus bildirmislerdir.

      peygamberimiz sahabilerden mu az ( ra) i yemene hakim olarak gonderirken kendisine soyle sormustu.

   _yemende ne ile hukmedeceksin? mu az
  _allahin kitabi kuran ile hukmadecegim dedi peygamberimiz
  _aradigini kuranda bulamazsan ne yapacaksin? buyurdu mu az
  _resulullahin sunnetiyle hukmedecegim dedi. peygamberimiz
  _ondada bulamazsan ne yapacaksin? buyurdu mu az
  _kendi gorusumle hukmedecegim diye cevap verdi. mu az in bu cevabindan peygamberimiz memnun oldu ve bundan oturu allaha hamd etti.(ebu davud, akdiye,11..tirmizi, ahkam,3)

      bundan anlasiliyorki bir olay hakkinda kurani kerimde ve peygamber sunnetinde kesin bir ifade yoksa musdehid ictihad ederek konuya cozum getirir. ictiha etme yetkisi olan bilginler bir olay hakkinda ayni gorusleri ortaya koyacaklari gibi birbirlerinden farkli goruslerde belirtebilirler.
   iste mezhepler boyle hakkinda acik ve kesin hukum bulunmayan olaylardaki bir birlerinden farkli yorumlardan meydana gelmis bulunmaktadir. sunni muslumanlar arasinda yaygin amelde mezhepler hanefi, safii, maliki ve hanbeli olmak uzere dorttur.

  HANEFI MEZHEBI 
   bu mezhebin kurucusu imam azamdir. adi numan babasinin adi sabit kunyesi ise ebu hanife dir.
   hicri 80(m.699)yilinda kufede dogmustur.
  atalari horosan illerinden kufeye goc etmis olan imam azam buyuk ihtimalle turktur. 
  cok iyi bir egitim gormus pek cok bilginlerden ders almistir. 18 yil araliksiz unlu hocalarindan hammad b. ebi suleyman in derslerine devam etmistir. hammad in olumunden sonra onun yerine  gecerek dersleri devam ettirmistir. imam azam bin civarinda ogrenci yetistirmistir. imam ebu yusuf   imam muhammed ibn hasan es seybani ve zufer ibn huzeyl en meshurlaridir. ayni zamanda bunlar hanefi mezhebinin ilk muctehidleridir.
  
 abbasi halifelerinden mansur imam azama bagdat kadiligi teklif etmistir. imam bu teklifi kabul etmeyince onu hapse atmislar ve dovmuslerdir. oyleki dayagin etkisiyle 70 yasinda iken hicri 150 (m.767)yilinda allahin rahmetine kavusmustur.
  hanefi mezhebi once  irakta daha sonrada misir hindistan ve yurk ulkelerinde olmak uzere her tarafa yayilmistir.

  MALIKI MEZHEBI
  bu mezhebin kurucusu imam malik b.enes tir.
  hicri 93 (m.712) yilinda medine i munevverede dogmus burada buyumus ve yetismistir.imam azam ve ebu yusuflada gorusmustur. medine halkinin bilgini ve imamidir.
  imam malikin belli basli eseri  "kitab el muvatta"dir. fikih tertibine gore yazilmis ilk hadis kitabi sayilir. bu buyuk islam bilgini hicri 179 (m.795) tarihinde medine i munevverede hakkin rahmetine kavusmustur. maliki mezhebi medinede ortaya cikmistir. hicazda afrikada ve enduluste yayilmistir.

  SAFII MEZHEBI

    bu mezhebin kurucusu imam muhammed b. idris es safii dir.
  imam safii hicri 150 ( m.767) yilinda suriyede dogmus 204 (m. 819) yilinda misirda allahin rahmetine kavusmustur.
   imam safii buyuk bir islam bilginidir. imam malik ve imam muhammedden ders okumustur. imama safii arap dilini siir ve tarihini cok iyi bilirdi. safii mezhebi misirda guney arabistanda dogu afrikada azerbaycanda  dogu anadoluda endonezya ve cava da yayilmistir.

  HANBELI MEZHEBI

 bu mezhebin kurucusu ahmed b. hanbelidir.
  hicri 164 (m.248) tarihinde bagdatta dogmus 241 (m.885) tarihinde yine bagdatta allahin rahmetine kavusmustur.
  mekke medine sam gibi bir cok islam merkezlerini gezen ahmed b.hanbeli  imam safii den de ders almistir. ahmed b. hanbeli buyuk bir mufessir ve hadis bilginidir. 40.000 den fazla hadis ihtiva eden musned i meshurdur.
  hanbeli mezhebi bagdat misir suriye ve hicazda yayilmistir.